Mensenrechten in de praktijk 

Armoede

Veel mensen leven in armoede in Caribisch Nederland.

Het kabinet heeft opdracht gegeven aan een speciale commissie om te kijken naar wat mensen nodig hebben om goed te kunnen leven op de eilanden. De Commissie Sociaal Minimum Caribisch Nederland. Deze commissie heeft een rapport geschreven en gepubliceerd in oktober 2023. De Tweede Kamer bespreekt dit rapport  op donderdag 21 november 2024. 

In de tussentijd heeft toenmalig minister Schouten (Armoedebestrijding) en toenmalig staatssecretaris Van Huffelen (Koninkrijksrelaties) al wel besloten om het sociaal minimum te verhogen. Per 1 juli 2024 is er een sociaal minimum vastgesteld in Caribisch Nederland. Ook de bedragen van uitkeringen zoals het AOV-pensioen en de Onderstand zijn hoger geworden.

Ook heeft toenmalig minister Schouten op 23 mei 2024 een wetsvoorstel naar de Tweede Kamer gestuurd. Daarin zitten verschillende voorstellen over sociale zekerheid en verlofregelingen. De Tweede Kamer heeft dit voorstel nog niet besproken en ook nog niet op de agenda gezet.

Wanneer je vrijheid je ontnomen is

Ook de rechten van verdachten en gedetineerden zijn slecht geregeld. Jongeren zitten met volwassenen in de cel en soms is er geen advocaat bij het politieverhoor aanwezig.

Toegang tot het recht

De toegang tot rechtsbescherming is ook onvoldoende.

Al deze zaken raken de mensenrechten en om dit te verbeteren zijn concrete afspraken nodig. 

Activiteiten van het College 

Het College heeft de wettelijke taak om deze rechten te beschermen, te belichten en te bevorderen voor de inwoners van Europees Nederland én Caribisch Nederland. De inwoners van Caribisch Nederland hebben op sommige gebieden minder rechten dan de inwoners van Europees Nederland. Het uitgangspunt is gelijke behandeling met Europees Nederland, maar daar ontbreekt het regelmatig aan. Daarom dringt het College bij de regering aan op de aanpak van de volgende drie punten: 

Meer aandacht voor mensenrechten in Caribisch Nederland noodzakelijk

De regering geeft aan dat Caribisch Nederland een gelijkwaardig(er) deel van Europees Nederland moet zijn en benoemt in het bijzonder de bescherming van mensenrechten. Het College vraagt aandacht voor het verschil van implementatie in Caribisch en Europees Nederland, maar ook in rechtsbescherming dat daarvan het gevolg is. Zo gelden in Caribisch Nederland verschillende internationale mensenrechtenverdragen (nog) niet.

Gelijke behandelingswetgeving

Ook is de gelijkebehandelingswetgeving nog niet van toepassing. De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft in januari 2023 wel besloten om de gelijkebehandelingswetgeving in te voeren. De minister heeft een wetsvoorstel gemaakt. De Raad van State heeft er in november 2023 over geadviseerd. De minister heeft het op 3 mei 2024 naar de Tweede Kamer gestuurd. Deze heeft het verslag met vragen naar aanleiding van het wetsvoorstel ingediend bij de regering. De regering zal deze vragen gaan beantwoorden. Nog niet is bekend wanneer de Tweede Kamer het wetsvoorstel en vragen bespreekt.

Implementatie van internationale mensenrechtenverdragen in Caribisch Nederland 

Om de mensenrechten te verbeteren, stelt het College dat het bestuur in Caribisch Nederland moet worden versterkt. De beperkte bestuurscapaciteit mag geen reden zijn om de implementatie van mensenrechtenverdragen uit te stellen, maar moet juist een stimulans vormen voor de regering om samenwerking en ondersteuning vanuit Europees Nederland te intensiveren. Alleen dan kan een goede infrastructuur voor mensenrechten ontstaan.

Invoering van gelijkebehandelingswetgeving in Caribisch Nederland 

De gelijkebehandelingswetgeving vormt een essentieel onderdeel van de bescherming van mensenrechten in Europees Nederland. Het College maakt zich al lange tijd hard voor de invoering van de gelijkebehandelingswetgeving in Caribisch Nederland. Het College is verheugd over het feit dat de overheid hard werkt aan de oprichting van laagdrempelige voorzieningen op de eilanden waar inwoners met vragen en klachten over de overheid, werkgevers of uitvoeringsinstanties terecht kunnen. Het College blijft in de tussentijd de voortgang goed in de gaten houden, omdat de invoering belangrijk is voor de bewoners. 

Het College is alvast bezig met de voorbereidende werkzaamheden, zodat het College snel aan de slag kan, zodra het wetsvoorstel is aangenomen.