Internationale Dag tegen Homo-Bi-Transfobie: Iedereen veilig zichzelf in het openbaar

Wat speelt er?

Op 14 mei 2020 rapporteerde het Bureau van de Europese Unie voor de Grondrechten (FRA) over de bescherming van de rechten van lesbiennes, homoseksuelen, biseksuelen, transgenders en intersekse personen (LHBTI’s) in de Europese Unie. Hoewel Nederland het in vergelijking met veel Europese landen goed doet, is ook in Nederland homo-bi-transfobie volop aanwezig. Maar liefst 11 procent van de LHBTI’s in Nederland heeft in de afgelopen vijf jaar te maken gehad met fysiek en/of seksueel geweld. Nog eens 38 procent van de LHBTI’s heeft (seksuele) intimidatie meegemaakt.

Veel LHBTI’s krijgen vanwege hun seksuele gerichtheid, genderidentiteit en lichamelijke kenmerken te maken met discriminerend gedrag. Zij worden vanwege wie zij zijn uitgescholden, uitgesloten, geïntimideerd en geslagen. Dit gebeurt niet alleen op straat of in de horeca, maar ook online en in de eigen woonomgeving.

Denk bijvoorbeeld aan de twee mannen uit Amsterdam die in de afgelopen maand twee keer werd belaagd toen ze hand in hand over straat liepen, of aan Nikkie de Jager van “Nikkie Tutorials” die als gevolg van bedreigingen zich gedwongen voelde om bekend te maken dat ze transgender is. Ook de Nashville-verklaring kan genoemd worden. In deze verklaring over Bijbelse seksualiteit wordt het praktiseren van homoseksualiteit en “transgenderisme” afgewezen. De Nederlandse variant van deze verklaring werd door ruim 200 personen ondertekend, waaronder predikanten, wetenschappers en politici. LHBTI’s voelden zich daardoor gekwetst en onheus bejegend.

Wat heeft dit met mensenrechten te maken?

Discriminerende bejegening en discriminerend geweld op grond van seksuele gerichtheid of de genderidentiteit zijn in strijd met het verbod op discriminatie. Discriminerend gedrag belemmert ook de  uitoefening van andere mensenrechten, zoals de bewegingsvrijheid en de vrijheid om uiting te geven aan de identiteit. Door discriminerend gedrag ontstaat namelijk een vijandige, vernederende of beledigende omgeving voor LHBTI’s, waardoor zij niet altijd zichzelf kunnen of durven zijn. Zij houden bijvoorbeeld de hand van hun partner niet meer vast op straat, of kleden zich anders. Ook vermijden zij soms bepaalde locaties. En wanneer het incident in de woonomgeving plaatsvindt, zijn zij soms noodgedwongen om te verhuizen.

Internationale Dag tegen Homo-Bi-Transfobie

Iedereen heeft het recht om veilig zichzelf te zijn, op straat, in het OV, in openbare gelegenheden en online. Dit betekent ook dat iedereen veiligheid moet ervaren om uitdrukking te geven aan hun identiteit en seksuele gerichtheid. Niet alleen thuis, maar ook in de openbare ruimte.

Tijdens de Internationale Dag tegen Homo-Bi-Transfobie (17 mei) staat het College stil bij het recht van LHBTI’s om veilig zichzelf te zijn in het openbaar. Dit is nodig om de menselijke waardigheid van iedereen in Nederland te garanderen. Samen met de Nederlandse overheid zijn we verantwoordelijk voor de naleving en bescherming van LHBTI-rechten.

Wat doet het College?

Het College zet zich in en spreekt zich uit tegen discriminatie. Dat doet het onder meer door het monitoren van de situatie in Nederland en het oordelen over de naleving van de gelijke behandelingswetgeving.

Daarnaast staat het College in de jaarlijkse rapportage 2019, over mensenrechten in Nederland, uitgebreid stil bij het recht van een ieder om veilig jezelf te zijn in de openbare ruimte. Daarin wordt gekeken naar de persoonlijke en maatschappelijke gevolgen van discriminerend gedrag, en naar de gevolgen ervan voor de uitoefening van mensenrechten. Ook voor LHBTI’s. Het College baseert zich daarbij onder andere op wetenschappelijke studies, meldingen van discriminatie, gesprekken met belangenorganisaties en een empirisch onderzoek dat het heeft laten uitvoeren. Dit onderzoek laat onder meer zien dat de herhaalde incidenten absoluut geen uitzondering zijn en dat juist het meemaken van meerdere incidenten, vaak in eigen woonomgeving, een grote impact kan hebben op de slachtoffers. Op basis van de gedane bevindingen doet het College aanbevelingen aan de Rijksoverheid om het recht om veilig jezelf te zijn te garanderen. Voor iedereen.

De jaarlijkse rapportage verschijnt in juni 2020.

Wat kun jij doen?

Voor het tegengaan van discriminatie, is het belangrijk dat mensen zich uitspreken tegen homo-bi-transfobie. Solidariteit met LHBTI’s kan je op verschillende manieren tonen. Bijvoorbeeld door het delen van onze post “IEDEREEN veilig zichzelf in het openbaar”.

Bij het College kan je ook melding maken van discriminatie. Over de Nashville-verklaring ontving het College bijvoorbeeld 440 meldingen. Naar aanleiding van deze meldingen liet het College weten dat je in Nederland het recht hebt op vrijheid van godsdienst en de vrijheid van meningsuiting. Religieuze overtuigingen kunnen echter geen rechtvaardiging vormen om iemand vanwege zijn seksuele gerichtheid of genderidentiteit van school of werk buiten te sluiten. Dat is in strijd met de Algemene wet gelijke behandeling.

Naast het maken van een melding bij het College of bij antidiscriminatie voorzieningen (ADV’S), kan je het College ook verzoeken om te oordelen over discriminatie. Bijvoorbeeld omdat je gediscrimineerd bent op school of het werk vanwege je seksuele gerichtheid of genderidentiteit.