Stel je voor, je kan een opleiding niet doen omdat je in een rolstoel zit. Of je contract wordt niet verlengd omdat je zwanger bent. Of je wordt op je
werk gepest vanwege je huidskleur. Dan bestaat de kans dat je bent gediscrimineerd.
Als je vermoedt dat je bent gediscrimineerd, dan kun je een klacht indienen bij het College voor de Rechten van de Mens. In een kosteloze klachtenprocedure beoordeelt het College dan of iemand is gediscrimineerd.
In deze video leggen we je uit wanneer er sprake is van discriminatie, hoe je een klacht in kunt dienen en hoe de procedure eruit ziet.
Het College behandelt discriminatieklachten aan de hand van de gelijkebehandelingswetgeving. Hier vallen verschillende wetten onder die gaan over gelijke behandeling.
Het College beoordeelt discriminatieklachten door te kijken naar ‘gronden’ en ‘terreinen’. Maar wat zijn dat precies?
Discriminatie is mensen anders behandelen, achterstellen of uitsluiten op basis van bepaalde kenmerken of persoonskenmerken. Denk bijvoorbeeld aan handicap of chronische ziekte, geslacht of godsdienst. Dit worden ook wel ‘gronden’ genoemd. Daarnaast kan discriminatie zich afspelen op verschillende terreinen. Denk aan je werk of bij de sportclub.
Het College behandelt en beoordeelt niet alle situaties, dit hangt af van de grond en het terrein. Zo behandelt het College racisme op school, seksisme op de werkvloer en discriminatie in het openbaar vervoer vanwege je handicap.
De meeste overheidsgerelateerde discriminatieklachten worden niet door het College behandeld. Een voorbeeld hiervan is etnisch profileren door de politie.
Het volledige overzicht van alle gronden en terreinen vind je op onze site. Twijfel je? Neem dan contact met ons op.
Voldoet jouw situatie aan alle voorwaarden, dan kun je een klacht indienen. Deze procedure bestaat uit vier stappen. Vul allereerst het klachtenformulier op onze website in. De procedure start met een telefonisch gesprek. Een
juridisch medewerker van het College belt je op om de klacht te bespreken en aanvullende informatie op te vragen. Zo wordt beoordeeld of het College de
klacht kan onderzoeken.
Zo ja, dan wordt het dossier overgedragen aan een juridisch adviseur. Op dat moment krijgt de verweerder, dus de andere partij, inzage in de klacht. De verweerder kan dan reageren op de klacht. Dit heet het verweerschrift. Beide partijen hebben inzage in de schriftelijke informatie die tijdens de procedure met het College wordt gedeeld.
De zitting vindt plaats in Utrecht op het kantoor van het College. De juridisch adviseur plant hiervoor een datum, waarop beide partijen aanwezig moeten zijn. Tijdens deze zitting worden vragen gesteld aan beide partijen. Het is niet verplicht om een vertegenwoordiger, zoals een advocaat, mee te nemen.
Aan de hand van het schriftelijk onderzoek en het onderzoek tijdens de zitting zal het College een oordeel geven over of er in strijd met de gelijkebehandelingswetgeving is gehandeld.
Een oordeel van het College is niet juridisch bindend, maar wel gezaghebbend. Dit betekent dat het College als deskundige kan beoordelen of er sprake is van discriminatie, maar er geen gevolgen aan kan verbinden.
Het is dus niet mogelijk om de verweerder een sanctie of schadevergoeding op te leggen. Mocht je dit wel willen, dan zul je een procedure bij de rechter moeten starten. De rechter moet rekening houden met het oordeel van het College.
Als er geoordeeld is dat de verweerder heeft gediscrimineerd, dan vraagt het College aan jou en de verweerder welke stappen of maatregelen de verweerder heeft genomen naar aanleiding van het oordeel. Alle oordelen worden gepubliceerd op de website van het College. Jouw naam wordt hierbij anoniem gemaakt.
Het is belangrijk dat je discriminatie meldt.
Twijfel je nog? Neem contact met ons op.
In een kosteloze klachtenprocedure beoordeelt het College of iemand is gediscrimineerd. Een hoorzitting op het kantoor van het College is in de meeste gevallen onderdeel van de procedure. Je kunt een klachtenprocedure starten een oordeel aan te vragen via het klachtenformulier. De verwerking van je persoonsgegevens is noodzakelijk voor de beoordeling of een klacht in behandeling kan worden genomen.
The procedural language is Dutch. This means that the official letters and hearing will be in Dutch. You can contact an anti-discrimination agency for assistance before submitting your complaint. The Institute will allow you to file documents in English. If the defendant proves this will lead to a procedural disadvantage, the Institute can decide otherwise. The Institute can also arrange an interpreter to assist you during the hearing. This will be free of charge.
Waar kan het College over oordelen?
Het College kan alleen klachten over discriminatie beoordelen als het gaat om een situatie die zich op één van de volgende maatschappelijke terreinen voordoet:
Arbeidsmarkt
Zoals: werving en selectie, verlengen of beëindigen van een arbeidsovereenkomst, arbeidsvoorwaarden en behandeling door collega’s en leidinggevenden
Toegang tot goederen en diensten
Zoals: school, winkel, sportclub, kapper, openbaar vervoer en wonen
Sociale bescherming (alléén bij discriminatie op grond van ras)
Zoals: uitkeringen, toeslagen en studiefinanciering
Soms kan het College je niet verder helpen, omdat het bijvoorbeeld niet bevoegd is om je klacht te onderzoeken. In die gevallen verwijst het College je zoveel mogelijk door naar een instantie die jou wel kan helpen.
Klachten tegen de overheid
Het College kan niet bijvoorbeeld niet oordelen over eenzijdig overheidshandelen: dat houdt verband met een wettelijke taak van de overheid. Bijvoorbeeld het verstrekken van een paspoort. Maar het College mag wel iets zeggen van het werkgeverschap. Bijvoorbeeld als de overheid discrimineert bij het aannemen van nieuw personeel. Het College wil oordelen over eenzijdig overheidshandelen, want dan zijn burgers beter via het recht tegen discriminerend overheidshandelen beschermd.
De enige uitzondering die er nu is, is dat het College kan oordelen over discriminatie op grond van ras op het terrein ‘sociale bescherming’. Daarom kan het College ook oordelen over de zaken van de Toeslagenouders. Daarbij gaat het namelijk om (mogelijke) discriminatie op grond van ras. Het toeslagensysteem is onderdeel van de sociale bescherming die alle Nederlanders hebben.
Arbeid
Goederen en diensten
Vrije beroepen
Lidmaatschap vakbond of vereniging
Sociale bescherming
Handicap en chronische ziekte
Ja
Ja
Ja
Ja
Nee
Geslacht
Ja
Ja
Ja
Ja
Nee
Leeftijd
Ja
Ja of nee
Ja
Ja
Nee
Ras
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Nationaliteit
Ja
Ja
Ja
Ja
Nee
Godsdienst
Ja
Ja
Ja
Ja
Nee
Seksuele gerichtheid
Ja
Ja
Ja
Ja
Nee
Arbeidsduur
Ja
Nee
Nee
Nee
Nee
Politieke overtuiging
Ja
Ja
Ja
Ja
Nee
Levensovertuiging
Ja
Ja
Ja
Ja
Nee
Burgerlijke staat
Ja
Ja
Ja
Ja
Nee
Vaste/tijdelijke contracten
Ja
Nee
Nee
Nee
Nee
WAZO-verlof
Ja
Nee
Nee
Nee
Nee
Arbeidsinvulling
Ja
Nee
Nee
Nee
Nee
Ja: Het kan oordelen over deze combinatie van grond en terrein.
Nee: Het kan niet oordelen over deze combinatie van grond en terrein.
Ja of nee: ‘Leeftijd’ is van toepassing op de arbeidssfeer en niet op goederen en diensten. Er zijn uitzonderingen bij toegang tot beroepsonderwijs.
Vijf stappen in de klachtenprocedure
Een persoon kan een klacht indienen door het klachtenformulier op de website van het College in te vullen. Zodra het College het klachtenformulier heeft ontvangen, sturen we de verzoeker een schriftelijke ontvangstbevestiging.
Telefonisch onderzoek
Een juridisch medewerker van de Front Office van het College belt de verzoeker om de klacht te bespreken en aanvullende informatie op te vragen. Zo kunnen we beoordelen of het College de klacht kan onderzoeken.
Als een advocaat, jurist of antidiscriminatiebureau de klacht namens de verzoeker heeft ingediend stellen we geen aanvullende vragen. Dan gaan we er vanuit dat de informatie compleet is.
Schriftelijk onderzoek
Als blijkt dat het College de klacht kan onderzoeken, draagt de juridisch medewerker van de Front Office het dossier over aan de juridisch adviseur. Deze zal de klacht in behandeling nemen en doorsturen naar de verweerder. De juridisch adviseur vraagt de verweerder om op de klacht te reageren. Deze reactie noemen we een verweerschrift.
Als het College het verweerschrift heeft ontvangen, sturen we dit door naar de verzoeker. Alle schriftelijke informatie die partijen tijdens de procedure met het College delen, sturen wij aan de andere partij. Zo weten beide partijen wat elkaars standpunten zijn.
In de meeste gevallen plant de juridisch adviseur een datum waarop een zitting zal plaatsvinden. De zitting vindt plaats in het kantoor van het College in Utrecht. Beide partijen moeten aanwezig zijn tijdens de zitting. Het College stelt dan vragen aan de verzoeker en de verweerder. Aan het einde van de zitting geeft het College aan op welke datum we het oordeel bekend maken.
In sommige gevallen heeft het College na het lezen van de stukken voldoende informatie om de zaak te kunnen beoordelen. In dat geval plannen we geen zitting.
We publiceren alle oordelen op onze website: oordelen.mensenrechten.nl. Het College publiceert de naam van de verzoeker niet, de naam van de verweerder wel.
De oordelen van het College hebben gezag. Zowel voor organisaties als bij de rechter. Wanneer een oordeel van het College luidt: discriminatie, worden in ruim 80% van de gevallen maatregelen getroffen. Een leidinggevende biedt bijvoorbeeld excuus aan of het beleid van de organisatie wordt aangepast.
De oordelen van het College zijn niet juridisch bindend. Dit betekent dat het College geen straffen of maatregelen kan opleggen. Daarvoor kan een klager naar de rechter stappen. Deze moet altijd het oordeel van het College in diens afwegingen meenemen.
Als het College heeft geoordeeld dat de verweerder heeft gediscrimineerd, dan vragen wij aan de verzoeker en de verweerder of de verweerder actie heeft ondernomen naar aanleiding van het oordeel.
Oordeel vragen over eigen handelen
Ook bedrijven, organisaties of instellingen, zoals werkgevers, scholen en dienstverleners, kunnen aan het College vragen om te beoordelen of hun handelwijze of beleid discriminerend is. De organisatie is dan de verzoeker. Er is dan geen verweerder. In dit geval kunnen we de naam van de organisatie weglaten bij publicatie van het oordeel, als de organisatie dat wil.
Versnellen van de klachtenprocedure
Wanneer het voor jou belangrijk is dat je snel een oordeel van het College krijgt, kan het College spoedprocedure starten. Bijvoorbeeld bij een ontslagprocedure, het op korte termijn aflopen van een arbeidsovereenkomst of een deadline voor het aanmelden voor een opleiding of examen.
Wil je dat het College jouw zaak met spoed behandelt? Geef in het klachtenformulier een toelichting en geef aan voor welke datum je het oordeel nodig hebt. Het College beoordeelt vervolgens of je verzoek in aanmerking komt voor een spoedprocedure en laat je dat weten.
Veelgestelde vragen
De oordelen van het College hebben gezag. Zowel voor organisaties als bij de rechter. Wanneer een oordeel van het College luidt: discriminatie, worden in ruim 80% van de gevallen maatregelen getroffen. Een leidinggevende biedt bijvoorbeeld excuus aan of het beleid van de organisatie wordt aangepast.
De oordelen van het College zijn niet juridisch bindend. Dit betekent dat het College geen straffen of maatregelen kan opleggen. Daarvoor kan een klager naar de rechter stappen. Deze moet altijd het oordeel van het College in diens afwegingen meenemen.
Oordelen worden altijd openbaar gemaakt, waarbij we alleen de naam van de organisatie waarover wordt geklaagd bekendmaken. De namen van jou als verzoeker of van andere privépersonen maken we niet bekend. Een aantal weken na het oordeel nemen we contact op met jou en met de verweerder. Dan vragen we de verweerder welke vervolgacties hij of zij gaat nemen.
De meldingen (anoniem) gebruikt het College voor het verrichten van onderzoek naar mensenrechtenschendingen in Nederland. Je melding wordt dus niet individueel onderzocht, maar kan wel als signaal in een groter onderzoek worden meegenomen.
Zo brengt het College elk jaar een discriminatiemonitor uit. Daarin worden ook de meldingen verwerkt. Deze monitor geeft een beeld over hoe het er in Nederland voor staat op het gebeid van discriminatie, en welke belangrijke ontwikkelingen er zijn.
Als je kosteloos hulp wilt bij het indienen van je discriminatieklacht en de verdere procedure bij het College, kun je contact opnemen met een antidiscriminatiebureau bij jou in de buurt via het formulier op de website www.discriminatie.nl. Je kunt ook bellen met het antidiscriminatiebureau op 0900 - 2 354 354 (10 cent per minuut). Een antidiscriminatiebureau neemt dan zo snel mogelijk contact met je op om je verder te helpen.
Elke gemeente heeft een antidiscriminatiebureau. Een antidiscriminatiebureau bij jou in de buurt kan je ondersteunen tijdens de procedure bij het College. Een medewerker van dit bureau zal goed naar je verhaal luisteren en met jou de informatie verzamelen die nodig is voor je klacht bij het College. Indien je dat wil kan een medewerker van het antidiscriminatiebureau ook mee als de zitting in jouw zaak bij het College plaatsvindt.
In je klacht leg je zo concreet mogelijk uit je waarom je vermoedt dat je gediscrimineerd bent en wie je heeft gediscrimineerd. Om het vermoeden van discriminatie te ondersteunen, kun je stukken meesturen waaruit blijkt dat je bent gediscrimineerd. Dit betekent niet dat het College zich uitsluitend concentreert op schriftelijk bewijs. Nadat het College jouw klacht heeft ontvangen neemt een juridisch medewerker telefonisch contact met je op om je klacht te bespreken en de procedure uit te leggen. Je hoort dan ook of het College nog aanvullende informatie nodig heeft.
Nadat het College jouw klacht heeft ontvangen neemt een jurist van het College telefonisch contact met je op. In het gesprek ontvang je meer informatie over de procedure en hoor je welke informatie het College nog van je nodig heeft. Daar ontvang je ook een mail over.
Als de aanvullende informatie binnen is, bekijkt het College of het jouw klacht kan onderzoeken. Zo ja, dan start het College een onderzoek. Je wordt daar over geïnformeerd. In dat onderzoek vraagt het College een reactie van de overheidsinstantie waartegen je een klacht indient (verweerder). Tijdens het onderzoek worden alle stukken die jij en de verweerder naar het College opsturen over en weer met elkaar gedeeld. Tijdens het onderzoek vindt er ook een zitting plaats. Beide partijen worden dan gehoord. Je kunt een advocaat meenemen of iemand anders die namens jou spreekt, bijvoorbeeld iemand van het antidiscriminatiebureau, maar dat hoeft niet. De zittingen bij het College zijn openbaar. Dit betekent dat publiek bij de zitting aanwezig mag zijn. Een paar weken na de zitting ontvang je een schriftelijk oordeel.
Een klachtenprocedure bij het College duurt 18 maanden. Wegens drukte duurt het op dit moment helaas langer voordat wij contact met je opnemen over het verdere verloop van de procedure. Wij vragen hiervoor jouw begrip.
Vanaf het moment dat je de klacht hebt ingediend, duurt het 18 maanden tot het oordeel van het College. Daarom kan het ook enige tijd duren voordat de wederpartij (verweerder) op de hoogte wordt gesteld van jouw klacht en er eventueel een zitting plaatsvindt.
Het College kan oordelen of je wel of niet bent gediscrimineerd. Ook is het mogelijk dat het College oordeelt dat het niet bevoegd is om een oordeel te geven. Daarnaast kan het College oordelen dat de verzoeker niet-ontvankelijk is. Hiervan is sprake als de verzoeker zelf niet gediscrimineerd is en de klacht ook niet indient voor iemand die wel gediscrimineerd is.
Tegen een oordeel van het College kan je niet in beroep. Het is wel mogelijk om na of tijdens een procedure naar de (civiele) rechter te stappen.
Een oordeel van het College heeft gezag. Dat betekent dat het oordeel: discriminatie, in 80% van de gevallen het effect heeft dat er maatregelen worden getroffen door de organisaties die hebben gediscrimineerd.
Het College kan een organisatie echter niet dwingen om het oordeel op te volgen. Ook kan het College geen maatregelen opleggen, zoals een schadevergoeding of een boete.
Als je als gedupeerde in de toeslagenaffaire een oordeel vraagt aan het College over de Belastingdienst inzake kinderopvangtoeslag, geldt dat het kabinet heeft aangegeven dat de Belastingdienst het oordeel van het College altijd zal overnemen en erkennen. Een oordeel van het College kan daarom invloed hebben op de hoogte van de schadevergoeding die je van de Belastingdienst ontvangt. Meer informatie over een schadevergoeding kan je van jouw zaakbehandelaar bij de Belastingdienst krijgen.
Een oordeel van het College heeft gezag. Dat betekent dat het oordeel: discriminatie, in 80% van de gevallen het effect heeft dat er maatregelen worden getroffen door de organisaties die hebben gediscrimineerd. Dat kan een schadevergoeding betekenen, maar dat hoeft niet. Het College kan geen maatregelen afdwingen.
Als de organisatie met het oordeel van het College niets doet, kun je naar de rechter stappen. Het College bekijkt in een zaak alleen of er gediscrimineerd is. Een rechter kijkt ook naar andere punten in de zaak maar moet altijd het oordeel van het College in diens afwegingen meenemen. Als de rechter het oordeel van het College niet volgt dan moet worden uitgelegd waarom niet.
