Procedure voor de behandeling van discriminatieklachten
Het College voor de Rechten van de Mensontvangt meldingen over discriminatie en kan in sommige gevallen ook beoordelen of iemand is gediscrimineerd in een klachtenprocedure. Je kunt kiezen alleen een melding maken van discriminatie zonder oordeel, dit kan anoniem. Daarnaast kun je ook om een oordeel van het College vragen. Als u graag wilt dat het College een oordeel geeft dan organiseert het College in de meeste gevallen een hoorzitting.
Je wilt graag melding doen
Wij lezen en verzamelen alle meldingen die wij krijgen over discriminatie. Deze meldingen kunnen wij gebruiken voor onderzoek naar discriminatie in Nederland. Jouw melding wordt dus niet individueel onderzocht, maar wordt anoniem verwerkt in de jaarlijkse Discriminatiemonitor.
Ook geven we advies en denken we met je mee over wat je zelf kunt doen. Maak dus een melding of neem direct contact met ons op.
Soms verwijzen we je door naar een organisatie die je verder kan helpen.
Soms raden we je aan om toch een oordeel aan te vragen via ons klachtenformulier.
Je wilt graag een oordeel
In een kosteloze klachtenprocedure beoordeelt het College of iemand is gediscrimineerd. Een hoorzitting op het kantoor van het College is in de meeste gevallen onderdeel van de procedure. Meer informatie over de klachtenprocedure lees je verder op deze pagina. Je kunt een klachtenprocedure starten door hier het klachtenformulier in te vullen en een oordeel aan te vragen.
Voor een goede uitvoering van deze taak is het noodzakelijk om je gegevens te verwerken, omdat het College anders niet kan beoordelen of een klacht in behandeling kan worden genomen. Het is dan ook niet mogelijk om anoniem een klacht in te dienen.
Het College kan alleen klachten over discriminatie beoordelen als het gaat om een situatie die zich op één van de volgende terreinen voordoet:
Arbeidsmarkt
Zoals: werving en selectie, verlengen of beëindigen van een arbeidsovereenkomst, arbeidsvoorwaarden en behandeling door collega’s en leidinggevenden
Toegang tot goederen en diensten
Zoals: school, winkel, sportclub, kapper, openbaar vervoer en wonen
Sociale bescherming (alléén bij discriminatie op grond van ras)
Zoals: uitkeringen, toeslagen en studiefinanciering
Klachtenprocedure
Termen
Een klacht noemen we een ‘verzoek om een oordeel’. De indiener van de klacht heet ‘de verzoeker’. De organisatie waarover wordt geklaagd heet ‘de verweerder’. De verzoeker en de verweerder noemen we ‘de partijen’.
Een verzoeker kan een klacht indienen door het klachtenformulier op de website van het College in te vullen: klachtenformulier.mensenrechten.nl. Zodra het College het klachtenformulier heeft ontvangen, sturen we de verzoeker een schriftelijke ontvangstbevestiging.
Telefonisch onderzoek
Een juridisch medewerker van de Front Office van het College belt de verzoeker om de klacht te bespreken en aanvullende informatie op te vragen. Zo kunnen we beoordelen of het College de klacht kan onderzoeken.
Als een advocaat, jurist of antidiscriminatiebureau de klacht namens de verzoeker heeft ingediend stellen we geen aanvullende vragen. Dan gaan we er vanuit dat de informatie compleet is.
Schriftelijk onderzoek
Als blijkt dat het College de klacht kan onderzoeken, draagt de juridisch medewerker van de Front Office het dossier over aan de juridisch adviseur. Deze zal de klacht in behandeling nemen en doorsturen naar de verweerder. De juridisch adviseur vraagt de verweerder om op de klacht te reageren. Deze reactie noemen we een verweerschrift.
Als het College het verweerschrift heeft ontvangen, sturen we dit door naar de verzoeker. Alle schriftelijke informatie die partijen tijdens de procedure met het College delen, sturen wij aan de andere partij. Zo weten beide partijen wat elkaars standpunten zijn.
In de meeste gevallen plant de juridisch adviseur een datum waarop een zitting zal plaatsvinden. De zitting vindt plaats in het kantoor van het College in Utrecht. Beide partijen moeten aanwezig zijn tijdens de zitting. Het College stelt dan vragen aan de verzoeker en de verweerder. Aan het einde van de zitting geeft het College aan op welke datum we het oordeel bekend maken.
In sommige gevallen heeft het College na het lezen van de stukken voldoende informatie om de zaak te kunnen beoordelen. In dat geval plannen we geen zitting.
We publiceren alle oordelen op onze website: oordelen.mensenrechten.nl. Het College publiceert de naam van de verzoeker niet, de naam van de verweerder wel.
Een oordeel van het College is niet juridisch bindend maar wel gezaghebbend. Dit betekent dat het College als deskundig geldt bij het beoordelen of de verweerder heeft gediscrimineerd, maar we daar geen gevolgen aan kunnen verbinden. We kunnen bijvoorbeeld geen sanctie opleggen aan de verweerder of een schadevergoeding toekennen aan de verzoeker.
Als de verzoeker dit wel wil, dan kan hij, zij of hen een procedure starten bij de rechter. De rechter moet rekening houden met het oordeel van het College.
Als het College heeft geoordeeld dat de verweerder heeft gediscrimineerd, dan vragen wij aan de verzoeker en de verweerder of de verweerder actie heeft ondernomen naar aanleiding van het oordeel.
Spoedprocedure
Een procedure bij het College heeft een looptijd van zes maanden. Wanneer het voor jou belangrijk is dat je snel een oordeel van het College krijgt, kan het College een zaak met spoed behandelen. Bijvoorbeeld bij een ontslagprocedure, het op korte termijn aflopen van een arbeidsovereenkomst of een deadline voor het aanmelden voor een opleiding of examen.
Wil je dat het College jouw zaak met spoed behandelt? Geef in het klachtenformulier een toelichting en geef aan voor welke datum je het oordeel nodig hebt. Het College beoordeelt vervolgens of je verzoek in aanmerking komt voor een spoedprocedure en laat je dat weten.
Ook bedrijven, organisaties of instellingen, zoals werkgevers, scholen en dienstverleners, kunnen aan het College vragen om te beoordelen of hun handelwijze of beleid discriminerend is. De organisatie is dan de verzoeker. Er is dan geen verweerder. In dit geval kunnen we de naam van de organisatie weglaten bij publicatie van het oordeel, als de organisatie dat wil.
Veelgestelde vragen
De oordelen van het College zijn niet juridisch bindend. Dit betekent dat het College geen straffen of maatregelen kan opleggen als het oordeel luidt: discriminatie.
Toch heeft een oordeel meestal effect. Onze ervaring is dat in ongeveer 80% van de gevallen de verweerder actie onderneemt. Een leidinggevende biedt bijvoorbeeld excuus aan of het beleid van de organisatie wordt aangepast.
Oordelen worden bovendien altijd openbaar gemaakt, waarbij we alleen de naam van de organisatie bekendmaken. De namen van jou als verzoeker of van andere privépersonen maken we niet bekend. Een aantal weken na het oordeel nemen we contact op met jou en met de verweerder. Dan vragen we de verweerder welke vervolgacties hij of zij gaat nemen.
De meldingen (anoniem) gebruikt het College voor het verrichten van onderzoek naar mensenrechtenschendingen in Nederland. Je melding wordt dus niet individueel onderzocht, maar kan wel als signaal in een groter onderzoek worden meegenomen.
Zo brengt het College elk jaar een discriminatiemonitor uit. Daarin worden ook de meldingen verwerkt. Deze monitor geeft een beeld over hoe het er in Nederland voor staat op het gebeid van discriminatie, en welke belangrijke ontwikkelingen er zijn.
Als je kosteloos hulp wilt bij het indienen van je discriminatieklacht en de verdere procedure bij het College, kun je contact opnemen met een antidiscriminatiebureau bij jou in de buurt via het formulier op de website www.discriminatie.nl. Je kunt ook bellen met het antidiscriminatiebureau op 0900 - 2 354 354 (10 cent per minuut). Een antidiscriminatiebureau neemt dan zo snel mogelijk contact met je op om je verder te helpen.
Elke gemeente heeft een antidiscriminatiebureau. Een antidiscriminatiebureau bij jou in de buurt kan je ondersteunen tijdens de procedure bij het College. Een medewerker van dit bureau zal goed naar je verhaal luisteren en met jou de informatie verzamelen die nodig is voor je klacht bij het College. Indien je dat wil kan een medewerker van het antidiscriminatiebureau ook mee als de zitting in jouw zaak bij het College plaatsvindt.
In je klacht leg je zo concreet mogelijk uit je waarom je vermoedt dat je gediscrimineerd bent en wie je heeft gediscrimineerd. Om het vermoeden van discriminatie te ondersteunen, kun je stukken meesturen waaruit blijkt dat je bent gediscrimineerd. Dit betekent niet dat het College zich uitsluitend concentreert op schriftelijk bewijs. Nadat het College jouw klacht heeft ontvangen neemt een juridisch medewerker telefonisch contact met je op om je klacht te bespreken en de procedure uit te leggen. Je hoort dan ook of het College nog aanvullende informatie nodig heeft.
Nadat het College jouw klacht heeft ontvangen neemt een jurist van het College telefonisch contact met je op. In het gesprek ontvang je meer informatie over de procedure en hoor je welke informatie het College nog van je nodig heeft. Daar ontvang je ook een mail over.
Als de aanvullende informatie binnen is, bekijkt het College of het jouw klacht kan onderzoeken. Zo ja, dan start het College een onderzoek. Je wordt daar over geïnformeerd. In dat onderzoek vraagt het College een reactie van de overheidsinstantie waartegen je een klacht indient (verweerder). Tijdens het onderzoek worden alle stukken die jij en de verweerder naar het College opsturen over en weer met elkaar gedeeld. Tijdens het onderzoek vindt er ook een zitting plaats. Beide partijen worden dan gehoord. Je kunt een advocaat meenemen of iemand anders die namens jou spreekt, bijvoorbeeld iemand van het antidiscriminatiebureau, maar dat hoeft niet. De zittingen bij het College zijn openbaar. Dit betekent dat publiek bij de zitting aanwezig mag zijn. Een paar weken na de zitting ontvang je een schriftelijk oordeel.
Een klachtenprocedure bij het College duurt normaal zes maanden. In verband met de coronamaatregelen kan de klachtenprocedure langer duren. Vanaf het moment dat u de klacht heeft ingediend, duurt het ongeveer 10 maanden tot het oordeel van het College. Daarom kan het ook enige tijd duren voordat de wederpartij (verweerder) op de hoogte wordt gesteld van uw klacht en er eventueel een zitting plaatsvindt.
Het College kan oordelen of je wel of niet bent gediscrimineerd. Ook is het mogelijk dat het College oordeelt dat het niet bevoegd is om een oordeel te geven. Daarnaast kan het College oordelen dat de verzoeker niet-ontvankelijk is. Hiervan is sprake als de verzoeker zelf niet gediscrimineerd is en de klacht ook niet indient voor iemand die wel gediscrimineerd is.
Tegen een oordeel van het College kan je niet in beroep. Het is wel mogelijk om na of tijdens een procedure naar de (civiele) rechter te stappen.
Een oordeel van het College is juridisch niet bindend, maar het heeft wel gezag. Dit betekent dat het College een organisatie niet kan dwingen om het oordeel op te volgen. Het College kan geen maatregelen opleggen, zoals een schadevergoeding of een boete. Toch heeft een oordeel van het College vaak wel positief effect. Het College monitort hoe organisaties omgaan met de oordelen en in ongeveer 80% van de gevallen treffen de organisaties die hebben gediscrimineerd, maatregelen.
Als je als gedupeerde in de toeslagenaffaire een oordeel vraagt aan het College over de Belastingdienst inzake kinderopvangtoeslag, geldt dat de Staatssecretaris Van Huffelen heeft aangegeven dat de Belastingdienst het oordeel van het College altijd zal overnemen en erkennen. Een oordeel van het College kan daarom invloed hebben op de hoogte van de schadevergoeding die je van de Belastingdienst ontvangt. Meer informatie over een schadevergoeding kan je van jouw zaakbehandelaar bij de Belastingdienst krijgen.
Het College kan geen maatregel, zoals een schadevergoeding, opleggen als je gediscrimineerd bent. Als de organisatie met het oordeel van het College niets doet, kan je naar de rechter stappen. Het College kijkt in een zaak alleen of er gediscrimineerd is. Een rechter kijkt ook naar andere punten in de zaak. Daarom kan de uitkomst bij de rechter anders zijn. Wel moet de rechter altijd het oordeel van het College in zijn of haar afweging meenemen. Als de rechter het oordeel van het College niet volgt dan moet worden uitgelegd waarom niet.
