Gemeenten zijn verplicht het VN-verdrag handicap en de Wet versterking participatie uit te voeren. In de praktijk blijkt dit vaak een uitdaging. Vooral het bereiken en betrekken van de mensen om wie het gaat. Bijvoorbeeld mensen met een beperking, mensen in armoede of mensen met onzekere huisvesting. Werk jij aan gemeentelijk beleid waarin participatie een cruciale rol speelt, en wil je dit op een betekenisvolle manier vormgeven?
Het College voor de Rechten van de Mens biedt samen met BMC de kans om hier verandering in te brengen via het Actieonderzoek Betekenisvolle Participatie. Je ontdekt als actieonderzoeker hoe betekenisvolle participatie helpt om beleid inclusiever en effectiever te maken, met meer draagvlak en legitimiteit in de volledige beleidscyclus.
Dit is geen theoretische training, maar een intensief co-creatieproces en lerend netwerk waarin je als actieonderzoeker aan je eigen urgente praktijkvraagstuk werkt. De methodiek is gebaseerd op actieonderzoek, waarbij leren, reflecteren en veranderen in de praktijk samengaan.
Jouw vraagstuk centraal: Je werkt gericht aan je eigen urgente praktijkvraagstuk, waarin je mensen in kwetsbare situaties (met een beperking, in armoede of met onzekere huisvesting) wilt betrekken.
Leernetwerk: Je werkt samen met collega’s uit het land en wordt structureel gekoppeld aan een panel van ervaringsdeskundigen die je aanpak toetsen aan de praktijk.
Drie sporen: Het programma werkt gelijktijdig aan drie sporen: het begrijpen van de principes (waarom participatie), het toepassen in de praktijk (wat en hoe doe je aan participatie), en de persoonlijke reflectie (wie en wat leer ik zelf).
Je sluit af als voorloper en ambassadeur van betekenisvolle participatie, met praktische inzichten die je direct in jouw gemeente kunt toepassen.
De basis van dit actieonderzoek is het recht op participatie zoals vastgelegd in mensenrechtenverdragen, waaronder het VN-verdrag handicap. Vanuit dit perspectief leer je de stap maken van de wettelijke plicht naar betekenisvolle participatie. Daarnaast gebruiken we aanvullend ook andere praktische methodieken voor actieonderzoek:
Participatie- en Autocipatieladder: Dit helpt je de stap te maken van puur informeren naar cocreatie en gedeelde besluitvorming, inclusief verantwoordelijkheid.
Design Thinking: Een mensgerichte methode die start vanuit de leefwereld (empathy) van de doelgroep om snel nieuwe participatiemethoden te ontwerpen en te testen (prototyping).
Appreciative Inquiry: Een veranderkundige grondhouding die zich richt op het versterken van wat al goed gaat (succesverhalen) voor duurzame verandering.
Het traject bestaat uit vijf modules, aangevuld met tussentijdse online intervisie- en coachingsmomenten.
Module 1 Introductie en Kennismaking (februari 2026): De startbijeenkomst introduceert de persoonlijke vraagstukken en het mensenrechtenperspectief. Je krijgt feedback op je vraagstuk van zowel het panel van ervaringsdeskundigen als de andere deelnemers.
Module 2 Betekenisvolle Participatie (april 2026): Je focust op het bepalen van een operationele definitie van betekenisvolle participatie. Door de dialoog met ervaringsdeskundigen breng je belemmerende en bevorderende elementen in kaart, inclusief kwaliteitscriteria.
Module 3 Participatie en Beleid (juni 2026): Je verdiept de betekenisvolle participatie in de context van de beleidscyclus (agendering, ontwerp, uitvoering, monitoring). Je onderzoekt welke kennis, vaardigheden en randvoorwaarden in elke fase nodig zijn.
Module 4 Samenwerking, Intern en Extern (september 2026): Je brengt interne en externe bondgenoten in kaart om de belemmerende en bevorderende elementen in samenwerking te begrijpen. De module richt zich op hoe je effectief beleid beïnvloedt.
Module 5 Analyse en Afronding (november 2026): De laatste module is gewijd aan de afronding en reflectie van de individuele vraagstukken en de overkoepelende onderzoeksvragen. Je bepaalt concrete handelingsperspectieven en maakt afspraken over de voortzetting van het lerend netwerk.
De inschrijving voor dit actieonderzoek sluit op 5 januari 2026, waarna het programma start in februari 2026 en loopt tot november 2026.
De deelnemersbijdrage bedraagt €2.000,- per persoon (excl. btw). Daarnaast reserveert jouw gemeente een bedrag om de betrokken ervaringsdeskundigen gepast te vergoeden. Mocht de deelnemersbijdrage een onoverkomelijke drempel zijn om aan dit actieonderzoek deel te nemen, geef het dan aan op het aanmeldformulier, dan gaan we met je in overleg voor een oplossing.
Gezien de opzet van het actieonderzoek – een compact en divers leernetwerk – voeren we een zorgvuldige selectie uit om een gebalanceerde leergroep samen te stellen.
Sluitingsdatum: Na 5 januari 2026 beoordelen we alle inzendingen op basis van je motivatie, ervaring, de urgentie van je vraagstuk en de spreiding van de deelnemende gemeenten.
Selectiegesprekken: Geselecteerde deelnemers ontvangen rond 9 januari een persoonlijke uitnodiging voor een online selectiegesprek van circa 30 minuten.
Gespreksdata: Houd er rekening mee dat deze gesprekken plaatsvinden op 12, 13 of 14 januari. We bespreken dan je participatievraagstuk en je bereidheid om als actieonderzoeker aan de slag te gaan.
Je ontvangt uiterlijk 16 januari bericht of je definitief kunt deelnemen aan het Actieonderzoek Betekenisvolle Participatie.
Als je in de tussentijd vragen hebt, kan je contact opnemen met onze projectleider, Alicia Dibbets via a.dibbets@mensenrechten.nl.
