Provinciebeleid en mensen met een beperking

Verdieping

Op 15 maart zijn de verkiezingen voor de Provinciale Staten en Waterschappen. Waar houden de provincies zich eigenlijk mee bezig als je kijkt naar mensen met een beperking en het VN-verdrag handicap?  

Provincies hebben belangrijke bevoegdheden. Provinciebeleid heeft invloed op de toegankelijkheid van de samenleving en daarmee op het leven en de participatie van mensen met een beperking. Zo houden provincies zich bijvoorbeeld bezig met de indeling van de openbare ruimte, met mobiliteit en openbaar vervoer en met goede wegen en fietspaden. Ook heeft de provincie een rol als het gaat om toegang tot cultureel aanbod zoals voorstellingen en musea, aan recreatiemogelijkheden en aan aangepast sporten, zowel binnen als buiten. 

Man in rolstoel buiten met naast zich wandelende vrouw

VN-verdrag handicap 

Het is belangrijk dat medewerkers van de provincies het VN-verdrag handicap meenemen bij het maken en uitvoeren van beleid en regelgeving. Dit verdrag geldt sinds 2016 in Nederland en beschermt de rechten van mensen met een beperking. Daarnaast moeten medewerkers van de provincies ook mensen met een beperking en hun organisaties betrekken bij het ontwikkelen en uitvoeren van regelgeving en beleid. Dit is een belangrijke verplichting van het verdrag. 

Beleid in provincie Gelderland

Het College heeft de provincie Gelderland gevraagd hoe zij het VN-verdrag handicap implementeren in hun beleid. Provincie Gelderland denkt op verschillende thema’s na over hoe mensen met een beperking, net als ieder ander, mee kunnen doen in de samenleving. Toerisme en sporten zijn twee voorbeelden van onderwerpen die voor mensen met een beperking belangrijk zijn, die ook in het VN-verdrag staan, en waarop de provincie echt het verschil kan maken. Het College dankt de provincie Gelderland voor de gedeelde informatie. 

Toerisme: toegankelijke dagjes uit voor iedereen 
De voor toeristen interessante gebieden van Gelderland moeten toegankelijk zijn voor iedereen, staat in het provinciale plan voor recreatie en toerisme. De reis van mensen met een beperking en diens familie naar een bestemming is in kaart gebracht en daarbij is gekeken naar hoe obstakels die die persoon tegenkomt blijvend kunnen worden opgelost. Aan de hand hiervan is een toolkit ontwikkeld die toeristische bestemmingen in de provincie kunnen gebruiken. Door deze aanpak is inmiddels de community ToegankelijkDagjeUit ontstaan, waarin 65 organisaties elkaar helpen om hun toegankelijkheid te vergroten. 

Sporten: talent en recreatief
Aangepast sporten voor mensen met een beperking moet mogelijk zijn. Daarom doet de provincie onder andere mee met het landelijk certificaat ‘Uniek sporten’ voor sportorganisaties die aanbod hebben en met het talentprogramma ‘Uniek groot Worden’, dat draait om het herkennen, stimuleren en begeleiden van talenten in aangepast sporten, gelijk aan topsporters zonder beperking. In 2022 is het NK-Running Blind gehouden tijdens de Zevenheuvelenloop. Er is verder een subsidieregeling voor de aanleg van openbare sportvelden om sporten in de buitenruimte te stimuleren, waarbij extra geld beschikbaar is als er activiteiten worden georganiseerd voor mensen met een beperking. 

Het recht om te stemmen

Deze voorbeelden laten zien hoe belangrijk de verkiezingen voor Provinciale Staten zijn voor mensen met een beperking. Het is dus extra belangrijk dat zij zonder problemen en zo zelfstandig mogelijk hun stem kunnen uitbrengen. Het recht om te stemmen is een belangrijk mensenrecht. Het is vastgelegd in verschillende mensenrechtenverdragen. Voor mensen met een beperking is dit recht nog eens benadrukt in het VN-verdrag handi­cap. Het verdrag stelt een aantal eisen. Zo moet alle informatie toegankelijk en gemakkelijk te begrijpen zijn. Denk bijvoorbeeld aan de verkiezingsprogramma's en het stembiljet. Ook moeten stemlokalen toegankelijk zijn, bijvoorbeeld voor rolstoelgebruikers. Tot slot moeten mensen met een beperking de hulp kunnen krijgen die nodig is bij het stemmen. Naast het VN-verdrag handicap bevat ook de Kieswet meerdere regels over stemmen en toegankelijkheid.

Wat doet het College?

Toezichthouder  
Het College is toezichthouder op de uitvoering van het VN-verdrag handicap en kijkt onder meer of iedereen in ons land zich aan de afspraken houdt. Volgens het verdrag is de overheid verplicht om Nederland toegankelijk en inclusief te maken. Om dit te bereiken worden soms nieuwe wetten gemaakt of bestaande wetten aangepast. Voor Provincies en gemeenten heeft het College een speciale handreiking gemaakt. Bestuurders en ambtenaren kunnen deze handreiking gebruiken om te checken of en in hoeverre hun werk bijdraagt aan de uitvoering van het verdrag. 

Meldpunt Onbeperkt Stemmen  
Als toezichthouder heeft het College een aantal jaar het meldpunt Onbeperkt Stemmen geopend. Mensen met een beperking konden bij dit meldpunt terecht om hun ervaringen te delen rondom de toegankelijkheid van de verkiezingen. Met behulp van deze meldingen adviseerde het College de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties, de Kiesraad en gemeenten. Ook nu blijft het College aandringen op het belang van toegankelijkheid van de verkiezingen en bespreekt verbeteringen met de overheid. 

Wil jij jouw ervaring rondom de verkiezingen delen? Ieder(in) organiseert dit jaar het meldpunt Onbeperkt Stemmen. Je kan dus met jouw ervaring bij Ieder(in) terecht. Voor vragen over het recht op stemmen en het VN-verdrag handicap kun je contact opnemen met het College.