Het Nationaal Actieplan Mensenrechten en het College

Wat is het Nationaal Actieplan Mensenrechten? 

Het Nationaal Actieplan Mensenrechten beschrijft hoe de regering de mensenrechten in Nederland wil beschermen en bevorderen. De regering heeft gekozen voor één centraal thema waar het plan zich op richt: iedereen moet toegang hebben tot overheidsvoorzieningen. 

De regering heeft het huidige plan eind 2019 vastgesteld en ze wil het in ongeveer vier jaar uitvoeren. Dit is de tweede keer dat de overheid dit doet. In 2013 heeft de regering ook een Nationaal Actieplan Mensenrechten opgesteld. 

Toegankelijkheid: inclusie, integrale aanpak, participatie en bescherming 

Als burger wil je gebruik kunnen maken van overheidsvoorzieningen. Daar betaal je belasting voor. Het moet dan niet uitmaken of je goed kan lezen of snel iets begrijpt of een beperking hebt. De voorzieningen moeten voor iedereen toegankelijk zijn.  In het plan schrijft de regering extra aandacht te besteden aan: inclusie, een integrale aanpak en participatie en bescherming. Maar wat bedoelt de regering daarmee? 

Inclusie 

Bij inclusie moet je denken aan informatie die voor iedereen begrijpelijk is, aan centrale aanspreekpunten zodat je niet steeds hoeft te zoeken waar je terecht kan, dat je met een beperking volwaardig kunt deelnemen aan de samenleving en dat iedereen een huis kan krijgen. 

Integrale aanpak 

Bij een integrale aanpak moet je denken aan oplossingen voor wanneer het systeem vastloopt. Dat wil zeggen: als mensen op meerdere vlakken (een gezin heeft te weinig geld, de ouders hebben geen werk, moeder is aan de drank, vader slaat de kinderen, de kinderen doen het niet goed op school, een dochter steelt bijvoorbeeld) problemen ondervinden, dan moeten ze kunnen rekenen op hulp voor hun hele situatie. Dat geldt onder meer voor mensen met schulden. Daarvoor is het ook belangrijk dat gemeenten goed weten wat mensenrechten zijn en hoe ze die kunnen beschermen.  

Participatie en bescherming 

Bij participatie en bescherming moet je denken aan het mogelijk maken dat je op een goede manier kunt opkomen voor je rechten als burger. Dat je kan zeggen wat je ervan vindt als de overheid een besluit gaat nemen, dat je naar de rechter kan gaan of een advocaat kan regelen als je het ergens niet mee eens bent, dat je terecht kunt bij meldpunten als er dingen niet goed gaan, dat je een klacht kan indienen en dat de overheid die goed afhandelt. 

Mensen met een beperking 

Mensen met een beperking moeten met alles mee kunnen doen: kinderen met een beperking moeten naar een gewone school in de buurt kunnen en met vriendjes in de speeltuin in de buurt kunnen spelen, mensen met een beperking moeten werk en een woning kunnen vinden. Het College is de toezichthouder voor het VN Verdrag handicap, waarin toegankelijkheid voor mensen met een beperking één van de centrale thema’s is. 

Platform gemeenten en mensenrechten 

Het Platform Gemeenten en Mensenrechten is opgericht als een belangrijk actiepunt uit het Nationaal Actieplan Mensenrechten 2020. Het Platform verzorgt themabijeenkomsten en heeft een website. Op de website wisselen gemeenten ideeën uit over strategieën en plannen. Zo hoeven ze het wiel niet steeds opnieuw uit te vinden. Gemeenten kunnen kosteloos lid worden door een mail te sturen aan: platformgemeentenenmensenrechten@minbzk.nl. 

Waarom is de gemeente zo belangrijk? 

Bestuurders, beleidsmakers en uitvoerders van gemeenten spelen een belangrijke rol bij het verwezenlijken van mensenrechten. Vaak is de gemeente de toegangspoort, bijvoorbeeld naar het recht op huisvesting, het recht op voldoende middelen van bestaan. Gemeenten zorgen voor opvang van mensen die met geweld in de privésfeer te maken hebben, zorgen voor hulpmiddelen voor mensen met een beperking en voor voorlichting over discriminatie, om maar enkele van de vele taken van de gemeente te noemen.  

Wat doet het College? 

Het College is blij met het Nationaal Actieplan Mensenrechten. Wij konden meerdere keren feedback geven op het plan. Ook in het Platform gemeenten en mensenrechten neemt het College deel als mede-organisator. En wij leveren regelmatig informatie aan gemeenten over mensenrechten, bijvoorbeeld door middel van een handreiking over een specifiek onderwerp. Ook geven we uitleg tijdens themabijeenkomsten, bijvoorbeeld vandaag over mensenrechten en coalitieakkoorden.