Het College voor de Rechten van de Mens is het nationale mensenrechteninstituut van Nederland. Als onafhankelijke toezichthouder bewaakt, belicht en bevordert het College de mensenrechten in Nederland, inclusief Caribisch Nederland. Ook in 2026 stelt het College hierin prioriteiten en focus. Hierover kan je meer lezen in het jaarplan.
In veel landen – ook in Nederland – staat de maatschappelijke orde onder druk door hoogoplopende (en soms aangewakkerde) meningsverschillen over migratie, klimaat, de verdeling van welvaart, krapte op de woningmarkt. Onder druk van geopolitieke spanningen wordt meer nadruk gelegd op veiligheid en weerbaarheid, wat ten koste kan gaan van individuele vrijheid en rechtsstatelijke waarden. Het is tegen die sombere achtergrond dat het College zich, met des te meer inzet, hard maakt voor de mensenrechten in ons land.
Rick Lawson, voorzitter
Het College in 2026
Het College ziet er als toezichthouder op toe dat mensenrechten in Nederland worden beschermd en bevorderd. Om dat te kunnen doen heeft het College een aantal wettelijke taken. Zo doen we onderzoek, adviseren regering en parlement, rapporteren aan internationale mensenrechteninstanties, geven voorlichting en bevorderen mensenrechteneducatie. Daarnaast oordelen we in individuele gevallen of iemand is gediscrimineerd op het werk, in het onderwijs of als consument.
Ook houdt het College toezicht op de implementatie van het VN-verdrag handicap in Nederland. Sinds 2024 is het College ook het Nationaal Preventie Mechanisme (NPM) waarmee het toeziet op het voorkomen van onmenselijke behandeling of bestraffing in situaties van vrijheidsbeneming.
Caribisch Nederland
In 2026 richt het College zich op de verdere implementatie en verankering van zijn taken in Caribisch Nederland. Met de inwerkingtreding van de Wet bescherming tegen discriminatie BES per 1 januari 2026 wordt het mandaat in de regio uitgebreid met een oordelende taak. Dat betekent dat het College de oordelenprocedure, zoals die in Europees Nederland bestaat, ook in Caribisch Nederland gaat uitvoeren.
Toezicht grondrechten Artificiële Intelligentie
Het College is sinds november 2024 grondrechtenautoriteit AI. Als grondrechtenautoriteit werkt het College samen met markttoezichthouders, wanneer bij AI-inzet er risico’s voor grondrechten worden vastgesteld of bij ernstige incidenten, zowel in (verzoeken tot) onderzoek naar normovertredingen als in het nemen van corrigerende maatregelen.
In 2026 zet het College zijn voorbereidingen voort om deze toezichthoudende rol verder uit te werken en in te richten. In de tussentijd werken we verder aan onze kennisopbouw, samenwerking, en voorlichting en bewustwording.
Nieuw hoofdstuk
In 2025 trad een geheel vernieuwd bestuur aan. Daarmee beginnen we aan een nieuw hoofdstuk. Daarin staan drie thema’s centraal: bestaanszekerheid, rechtsstaat en non-discriminatie. In dit jaarplan presenteren we in detail wat dat betekent voor het College in 2026.
Ook in 2026 gaan we ons elke dag opnieuw inzetten voor een samenleving waarin alle rechten en vrijheden ten volle kunnen worden verwezenlijkt. Voor iedereen.