EU-lidstaten moeten meer doen om loonkloof te dichten
Als vrouwen hetzelfde werk doen als mannen en evenveel werkervaring hebben, moeten ze hetzelfde verdienen. Toch is het niet zo in Nederland en ook niet in ander Europese landen. Het Europees Parlement eist dat de Europese Commissie een ambitieuze strategie maakt waarin bindende bepalingen voor lidstaten staan om de Europese loonkloof van 16% te dichten. Het College voor de Rechten van de Mens ondersteunt dit initiatief en heeft een brief gestuurd naar de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen.
De Europarlementariërs namen vorige week donderdag de resolutie aan. In die resolutie staat dat de Commissie in de nieuwe strategie Gendergelijkheid bindende bepalingen moet opnemen over transparantie, het dichten van de loonkloof en een streng handhavingsbeleid.
Beloningsonderscheid is in Nederland ook een probleem
In de brief aan Von der Leyen heeft het College toegelicht wat de situatie in Nederland is. Volgens cijfers van het CBS uit 2018 verdienen vrouwen in het bedrijfsleven gemiddeld 19% minder dan mannen. Bij de overheid bedraagt het verschil 8%. Dat verschil noemen we de loonkloof. Toch blijft er na correctie voor neutrale factoren zoals, werkervaring en functioneren, in het beloningsverschil een onverklaarbaar verschil over in de gemiddelde beloning van mannen en vrouwen. Dat kan het gevolg zijn van beloningsonderscheid. Het College pleit ervoor om dit aan te pakken, omdat vrouwen dezelfde rechten hebben als mannen.
Speerpunten van het Europees Parlement
De Commissie presenteert de nieuwe strategie in maart. Het Parlement wil daar een paar speerpunten in terug zien.
Zorg voor evenwicht privé en werk
Lidstaten moeten investeren in onderwijs en opvang voor jonge kinderen. Lidstaten moeten maatregelen nemen om het evenwicht tussen werk en privéleven voor ouders en mantelzorgers te verbeteren. Zo zullen meer vrouwen meer uren kunnen werken.
Zorg voor oudere vrouwen
Omdat vrouwen minder verdienen tijdens hun loopbaan, bouwen ze ook minder pensioen op. Als vrouwen in de Europese Unie met pensioen gaan ontvangen zij 37% minder pensioen dan mannen die hetzelfde werk even lang hebben gedaan. Daarom dringen de parlementariërs aan op adequate voorzieningen voor oudere vrouwen, zoals zorgkredieten, gedegen minimumpensioenen en overlevings-/weduwepensioen.
Doorbreek stereotypen
Als lidstaten levenslang leren en beroepsopleidingen bevorderen, kunnen vrouwen betere toegang tot kwalitatief hoogwaardige werkgelegenheid en gelijke kansen krijgen. Lidstaten kunnen de onderwijsstereotypen doorbreken en vrouwen stimuleren om in goed betaalde, opkomende sectoren te werken. Om dit te bereiken kunnen lidstaten zich inzetten voor ondernemerschap, wetenschap, technologie, techniek en wiskunde, en digitaal onderwijs voor meisjes vanaf jonge leeftijd.
Onderzoek bevestigt onverklaarbaar beloningsonderscheid keer op keer
Het College deed drie keer onderzoek naar de loonkloof: in ziekenhuizen in 2011, op Hogescholen in 2016 en bij verzekeraars in 2017. Uit elk onderzoek kwam hetzelfde: vrouwen verdienen minder dan mannen voor hetzelfde werk en met dezelfde werkervaring. De achterliggende mechanismen gebruikte het College om de overheid te adviseren.
Werkgever, wees transparant over loon
Loondiscriminatie valt vaak niet op. Werkgevers hebben weinig kennis van het juridische raamwerk en vooral over de mechanismen die achter loondiscriminatie zitten. Vrouwen weten vaak niet wat mannen in vergelijkbare posities en met dezelfde werkervaring verdienen. Het zou goed zijn als werkgevers informatie verschaffen over de manier waarop zij belonen. Dit stelt vrouwen in staat om loondiscriminatie op te sporen en aan te kaarten.
Werkgever, houd je aan de wet
Daarnaast moeten werkgevers zich houden aan de wettelijke verplichtingen. Om te controleren of werkgevers zich aan de wet houden zouden lidstaten verschillende middelen kunnen inzetten. Zo kan de overheid werkgevers verplicht stellen om te rapporteren over hun beloningssysteem. Ook kunnen lidstaten werkgevers verplichten om loon audits te laten uitvoeren en collectieve onderhandelingen te faciliteren.
Vraag om een oordeel
Het College kan oordelen of werkgevers vrouwen discrimineren. Daarvoor moeten vrouwen om een oordeel vragen bij het College. Dat gebeurt weinig, waarschijnlijk omdat vrouwen vaak niet weten dat ze minder verdienen dan mannen in een soortgelijke positie en met dezelfde werkervaring. Hoe meer oordelen het College kan vellen over situaties waarin mannen meer verdienen dan vrouwen, hoe vaker werkgevers hun beleid zullen aanpassen en hoe tastbaarder het probleem wordt.