Prinsjesdag en Rijksbegroting: aandacht voor mensenrechten en gelijke behandeling bij digitalisering cruciaal

Vrijheid, democratie en een sterke rechtsstaat kregen logischerwijs veel aandacht in de Troonrede. In vrijheid je mening kunnen uiten en je stem uitbrengen zijn immers essentieel om mee te kunnen doen in een democratie. Het Kabinet investeert daarnaast in digitalisering. Een belangrijke ontwikkeling vindt het College. Daarbij moet voldoende aandacht zijn voor mensenrechten zoals gelijke behandeling en rechtsbescherming.

Het Binnenhof

Digitalisering wordt voor het College voor de Rechten van de Mens één van de speerpunten voor de komende jaren. “Digitalisering kan je mensenrechten helpen beschermen, bijvoorbeeld door voorzieningen digitaal toegankelijk te maken voor mensen die fysiek niet in staat zijn om naar een dienstverlener toe te gaan. Tegelijkertijd moeten we de risico’s niet uit het oog verliezen. Het gebruik van algoritmes bij werving en selectie kan leiden tot discriminatie, wanneer ze gevoed worden door eenzijdige, foute of onvolledige data,” reageert Adriana van Dooijeweert, voorzitter van het College voor de Rechten van de Mens.

Ook het op steeds grotere schaal verzamelen, delen en analyseren van digitale informatie heeft invloed op mensenrechten. Naast privacy en bescherming van persoonsgegevens gaat het onder andere over het recht op een eerlijk proces of een effectief rechtsmiddel. Van Dooijeweert: “Als je het niet eens bent met een beslissing moet je je recht kunnen halen. Om daadwerkelijk rechtsbescherming te genieten, zijn toegang tot informatie, gelijkheid, en toegang tot een effectief rechtsmiddel van wezenlijk belang. Het College zet zich er de komende jaren voor in dat organisaties die met digitalisering te maken hebben, zich bewust zijn van de mensenrechten en daarmee in overeenstemming handelen.”

Gelijke kansen: ook in tijden van lage werkloosheid een blijvend aandachtspunt

Het Kabinet blijft zich ook inzetten om discriminatie tegen te gaan en gelijke behandeling te bevorderen. Belangrijke stappen, want arbeidsmarktdiscriminatie is een hardnekkig probleem. Uit onderzoek en de oordelenpraktijk van het College blijkt dat mensen vanwege hun afkomst, maar ook leeftijd, zwangerschap en mensen met een beperking geen eerlijke kans krijgen bij de werving en selectie.

“We zien dat de problematiek van arbeidsmarktdiscriminatie al een rol speelt bij de werving en selectie. Dat begint bij stages en werkt door tot discriminatie van werknemers boven een bepaalde leeftijd. Het probleem is dat iedereen de beste sollicitant wil, maar dat talent uit bepaalde groepen niet altijd herkend wordt. Met verstrekkende gevolgen,” zegt Van Dooijeweert.

De Tweede Kamer bespreekt later dit jaar de voortgangsrapportage arbeidsmarktdiscriminatie. Het College benadrukt nogmaals het belang van concrete doelstellingen met gerichte maatregelen om de hardnekkige problematiek stevig aan te pakken, want ongelijke beloning, zwangerschapsdiscriminatie en discriminatie bij de werving en selectie verdwijnen niet met een zachte aanpak en niet op basis alleen van de goodwill van werkgevers.

Caribisch Nederland: sociaal minimum en naleving mensenrechtenverdragen

Het Kabinet stelt een sociaal minimum vast om armoede onder inwoners van Bonaire, Sint Eustatius en Saba te verminderen. Een belangrijke ontwikkeling waar het College al langer voor pleitte. Want het was onaanvaardbaar dat de kosten voor levensonderhoud in Europees Nederland wel het ijkpunt voor de vaststelling van het sociaal minimum zijn maar in Caribisch Nederland niet. Daar was geen rechtvaardiging voor.

Het College blijft volgen of de normen die het Kabinet vaststelt in de praktijk inderdaad genoeg blijken te zijn voor een behoorlijke levensstandaard. Later dit jaar bezoekt het College Caribisch Nederland.

Daarnaast stelt de Rijksministerraad een periodiek overleg in waar de implementatie van mensenrechtenverdragen binnen het Koninkrijk centraal staat. De Rijksministerraad wordt gevormd door de Nederlandse ministers en de gevolmachtigde ministers van de Aruba, Curaçao en Sint Maarten. Een mooie stap vindt het College, die laat zien hoe belangrijk mensenrechten in het gehele Koninkrijk zijn.

Jongerenparlement en mensenrechten

In de Troonrede kondigt de koning ook de oprichting van een jongerenparlement aan. Een mooi initiatief vindt het College het College en levert dan ook graag een bijdrage aan de uitwerking, bijvoorbeeld door alle leden van het jongerenparlement een cursus mensenrechten en gelijke behandeling te geven. Zodat ook het jongerenparlement kan bijdragen aan een samenleving waarin iedereen in waardigheid kan leven, vrij van vooroordelen en discriminatie en met gelijke kansen op werk, onderwijs en zorg. Want mensenrechten zijn er voor iedereen. Overal en elke dag opnieuw.