Discriminatiemonitor 2019: 86 procent van de organisaties die discrimineerden treft maatregelen
Het College voor de Rechten van de Mens ontving in 2019 meer meldingen en verzoeken om een oordeel over discriminatie. 86% van de organisaties die naar het oordeel van het College in strijd hadden gehandeld met het discriminatieverbod volgde het oordeel van het College op. Dit blijkt uit de jaarlijkse Monitor Discriminatiezaken die het College vandaag publiceert.
Toename meldingen en verzoeken om een oordeel
In 2019 ontving het College in totaal 4.730 vragen en meldingen over mensenrechten en gelijke behandeling. Dit is een toename ten opzichte van 2018. 3.529 van de 4.730 vragen en meldingen gingen over gelijke behandeling. De meeste vragen en meldingen gingen over discriminatie op grond van geslacht, op de voet gevolgd door discriminatie vanwege een handicap of chronische ziekte en daarna seksuele gerichtheid.
De Nashville-verklaring, het vaccinatiebeleid en het plan om kunstmatige inseminatie voor lesbische en alleenstaande vrouwen niet meer te vergoeden, hebben in 2019 tot aanzienlijk meer meldingen bij het College geleid.
Ook ontving het College 541 verzoeken om een oordeel en deed het College in 140 zaken uitspraak over discriminatie. De meeste verzoeken om een oordeel en oordelen gingen over discriminatie op grond van handicap of chronische ziekte, op de voet gevolgd door discriminatie op grond van geslacht en daarna ras/afkomst. Het vaakst ging het om situaties op het werk, gevolgd door het aanbod van goederen en diensten.
Een meerderheid van de organisaties treft maatregelen
86% van de organisaties die discrimineerden, volgden het oordeel op door maatregelen te treffen. Deze maatregelen variëren van het aanpassen van procedures en het voorlichten van eigen personeel over hoe om te gaan met de, vaak onbewuste, vooroordelen tijdens selectieprocedures, tot aan het aanbieden van excuses aan benadeelde(n) of het geven van een schadevergoeding.
Wat signaleren andere organisaties?
Discriminatie kan in verschillende vormen en op veel verschillende plekken in onze samenleving plaatsvinden. Dat betekent ook dat burgers met hun vragen en meldingen over discriminatie bij verschillende organisaties terecht moeten kunnen. Naast het College zijn dat bijvoorbeeld lokale antidiscriminatievoorzieningen, de politie en MiND (meldpunt internetdiscriminatie). Vandaag publiceren ook deze organisaties hun cijfers over discriminatie in 2019. Ook die laten een stijging zien van het aantal meldingen en registraties van discriminatie in 2019.
Waarom is melden zo belangrijk?
Meldingen en klachten over mensenrechten en gelijke behandeling helpen het College om de naleving van mensenrechten in Nederland te bevorderen. Zo zijn deze meldingen een belangrijke bron van informatie voor de jaarlijkse mensenrechtenrapportage 2019 die het College nog voor de zomer publiceert en als thema heeft ‘Veilig jezelf zijn in het openbaar’.
Het College en andere organisaties signaleren een stijging van het aantal meldingen over discriminatie. Die meldingen vormen echter nog maar het topje van de ijsberg. Voor veel mensen is het melden van discriminatie nog een te hoge drempel. Dat is onwenselijk, omdat de ondersteuning en genoegdoening die deze organisaties kunnen bieden gelet op de ernstige effecten van discriminatie belangrijk zijn.
Recent onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau over ervaren discriminatie laat zien welke aanzienlijke gevolgen discriminatie heeft. Mensen die discriminatie ervaren voelen zich minder betrokken bij de samenleving en hebben minder vertrouwen in instituties. Ook trekken mensen zich op allerlei manieren terug uit de samenleving, denk daarbij aan studenten en scholieren die hun opleiding beëindigingen of mensen die stoppen met werken.
“De cijfers uit de monitor laten zien dat discriminatie een serieus probleem is”, legt voorzitter Adriana van Dooijeweert uit. “We moeten werken aan een inclusieve samenleving en ik roep mensen die discriminatie ervaren op om dat te blijven melden of om een oordeel daarover te vragen aan het College. De antidiscriminatievoorzieningen kunnen daarbij juridische hulp bieden en zijn steeds makkelijker te bereiken. Dat vind ik een heel goede ontwikkeling. Maak gebruik van die mogelijkheden, want daarmee krijg je toegang tot de juridische instrumenten die er zijn om discriminatie aan de kaak te stellen.”
Melden van discriminatie wordt steeds makkelijker
De ernstige gevolgen van discriminatie onderstrepen de noodzaak van een goede vindbaarheid en laagdrempeligheid van organisaties die juridische hulp en ondersteuning rondom discriminatiekwesties kunnen bieden. Daar is in 2019 veel aandacht voor geweest. Met de website www.discriminatie.nl is een centraal punt ingericht voor het melden van discriminatie en burgers kunnen via de app Meld Discriminatie NU makkelijker zien waar ze hun melding kunnen indienen.
Ook wordt gewerkt aan het versoepelen van de doorverwijzing van melders naar het juiste ‘loket’. Denk daarbij aan situaties waarover het College bijvoorbeeld wettelijk niet bevoegd is te oordelen, omdat de klacht over een overheidsinstelling gaat of om situaties waarin de melder juridische ondersteuning nodig heeft of alleen een bemiddelaar zoekt.
In die gevallen verwijst het College vaak door naar een antidiscriminatievoorziening. Deze voorzieningen kunnen bemiddelen, bijvoorbeeld in een situatie tussen werknemer en werkgever, maar zorgen ook voor juridische assistentie, bijvoorbeeld om een zaak bij het College te starten.