Wat zegt de wet over discriminatie en gelijke behandeling?

Gelijkebehandelingswetgeving 

Artikel 1 van de Nederlandse Grondwet richt zich in de eerste plaats tot de overheid. Maar discriminatie tussen burgers onderling is ook verboden. Beide soorten discriminatie zijn geregeld in de volgende gelijkebehandelingswetten: 

• Wet College voor de Rechten van de Mens 
• Algemene wet gelijke behandeling 
• Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte 
• Wet gelijke behandeling op grond van leeftijd bij arbeid 
• Wet gelijke behandeling van mannen en vrouwen 
• Wet onderscheid arbeidsduur 
• Wet onderscheid bepaalde en onbepaalde tijd 

Wet College voor de Rechten van de Mens 

Op 1 oktober 2012 is de Wet College voor de Rechten van de Mens (WCRM) in werking getreden. Bij deze wet is het College voor de Rechten van de Mens opgericht. In de wet zijn de taken, bevoegdheden, samenstelling en werkwijze van het College vastgelegd. Het College doet uitspraken over discriminatie en houdt in Nederland toezicht op mensenrechten. 

Bekijk de volledige tekst van de Wet College voor de Rechten van de Mens.  

Algemene wet gelijke behandeling 

De Algemene wet gelijke behandeling (AWBG) biedt bescherming aan mensen die gediscrimineerd worden op grond van: 

• godsdienst/levensovertuiging 
• politieke gezindheid 
• ras, afkomst 
• geslacht: man, vrouw, transgender (transseksuelen, travestieten, intersekse personen) 
• zwangerschap 
• nationaliteit 
• hetero-, homo- of biseksuele gerichtheid 
• burgerlijke staat: gehuwd of ongehuwd, wel of geen geregistreerd partnerschap 

Je kunt alleen bescherming van de AWGB inroepen als het gaat om discriminatie op de volgende terreinen: 

• Arbeid 
  Bijvoorbeeld hoe je behandeld wordt op het werk, bij de werving en selectie, bemiddeling, ontslag, arbeidsvoorwaarden en promotie. Dit geldt onder meer voor werknemers, sollicitanten, vrijwilligers, uitzendkrachten, oproepkrachten en stagiaires. 
• Goederen en diensten 
  Bijvoorbeeld op het gebied van wonen, welzijn, gezondheidszorg, cultuur, onderwijs, financiële dienstverlening, verzekeringsdiensten, winkelen, sporten en uitgaan. Dit geldt onder meer voor consumenten, patiënten, studenten, scholieren en leerlingen. 
• Het vrije beroep 
  Bijvoorbeeld freelancers en zelfstandig ondernemers. 
• Lidmaatschap vakbond of vereniging van beroepsgenoten  
• Sociale bescherming 
  Bijvoorbeeld bij uitkeringen of studiefinanciering. Dit geldt voor mensen die vinden dat onderscheid is gemaakt op grond van ras bij de sociale bescherming. 

Bekijk de volledige tekst van de Algemene wet gelijke behandeling. 

Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte 

De Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte (WGHB/CZ) biedt bescherming aan mensen die gediscrimineerd worden op grond van een handicap of een chronische ziekte. De wet maakt het verplicht - als hierom is gevraagd - om doeltreffende aanpassingen aan te brengen voor mensen met een handicap of chronische ziekte. Alle langdurige lichamelijke, verstandelijke en psychische beperkingen vallen onder deze wet. Je kunt alleen een beroep doen op deze wet als er sprake is van discriminatie op de volgende terreinen: 

• Arbeid 
  Bijvoorbeeld hoe je behandeld wordt op het werk, bij de werving en selectie, bemiddeling, ontslag, arbeidsvoorwaarden en promotie. Dit geldt onder meer voor werknemers, sollicitanten, vrijwilligers, uitzendkrachten, oproepkrachten en stagiaires. 
• Het vrije beroep 
  Bijvoorbeeld freelancers en zelfstandig ondernemers. 
• Lidmaatschap vakbond of vereniging van beroepsgenoten 
• Beroepsonderwijs 
  Bijvoorbeeld in het praktijkonderwijs en bij mbo-, hbo- en universitaire opleidingen. Dit geldt onder meer voor leerlingen, scholieren en studenten. 
• Basis- en voortgezet onderwijs 
  Dit geldt voor scholieren en leerlingen.  
• Wonen 
  Dit geldt bijvoorbeeld voor huurders en kopers. 
• Openbaar vervoer 
  Dit geldt onder meer voor trein-, bus- en metroreizigers. 
• Goederen en diensten 
  Bijvoorbeeld op het gebied van wonen, welzijn, gezondheidszorg, cultuur, onderwijs, financiële dienstverlening, verzekeringsdiensten, winkelen, sporten en uitgaan. Dit geldt onder meer voor consumenten en patiënten. 

Bekijk de volledige tekst van de Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte.  

Wet gelijke behandeling op grond van leeftijd bij arbeid 

De Wet gelijke behandeling op grond van leeftijd bij arbeid (WGBL) biedt bescherming aan mensen die gediscrimineerd worden vanwege hun leeftijd, bijvoorbeeld omdat zij als ‘te jong’ of juist 'te oud’ worden gezien. Je kunt alleen een beroep doen op deze wet als er sprake is van discriminatie op de volgende terreinen: 

• Arbeid 
  Bijvoorbeeld hoe je behandeld wordt op het werk, bij de werving en selectie, bemiddeling, ontslag, arbeidsvoorwaarden en promotie. Dit geldt onder meer voor werknemers, sollicitanten, vrijwilligers, uitzendkrachten, oproepkrachten en stagiaires. 
• Het vrije beroep 
  Bijvoorbeeld freelancers en zelfstandig ondernemers. 
• Lidmaatschap vakbond of vereniging van beroepsgenoten 
• Beroepsonderwijs 
  Bijvoorbeeld in het praktijkonderwijs en bij mbo-, hbo- en universitaire opleidingen. Dit geldt onder meer voor leerlingen, scholieren en studenten. 

Bekijk de volledige tekst voor de Wet gelijke behandeling op grond van leeftijd bij arbeid. 

Wet gelijke behandeling van mannen en vrouwen 

De Wet gelijke behandeling van mannen en vrouwen (WGB) behandelt het verschil in behandeling tussen mannen en vrouwen op het werk. Een werkgever mag niet discrimineren bij het aangaan van een arbeidsovereenkomst, de arbeidsvoorwaarden, de arbeidsomstandigheden, de bevordering en het ontslag. Zowel mannelijke als vrouwelijke werknemers kunnen zich beroepen op deze wet. Bijvoorbeeld als je mannelijke collega meer verdient dan jij, terwijl je hetzelfde werk doet. 

Bekijk de volledige tekst van de Wet gelijke behandeling van mannen en vrouwen. 

Wet onderscheid arbeidsduur 

De Wet onderscheid arbeidsduur (WOA) is in 1996 in werking getreden. De wet verbiedt een verschil in behandeling tussen deeltijders en voltijders op het werk, tenzij hiervoor een objectieve rechtvaardiging aanwezig is. Zowel werknemers die in voltijd als werknemers die in deeltijd werken kunnen een beroep doen op deze wet als zij ongelijk worden behandeld bij de voorwaarden waaronder een arbeidscontract wordt aangegaan, voorgezet of beëindigd. 

Bekijk de volledige tekst van de Wet onderscheid arbeidsduur. 

Wet onderscheid bepaalde en onbepaalde tijd 

De Wet onderscheid bepaalde en onbepaalde tijd (WOBOT) verbiedt een verschil in behandeling tussen werknemers met een vast arbeidscontract en werknemers met een tijdelijk arbeidscontact, tenzij hiervoor een objectieve rechtvaardiging aanwezig is. Je kunt een beroep doen op deze wet als je werkgever je bij de arbeidsvoorwaarden anders behandelt dan andere werknemers. 

Bekijk de volledige tekst van de Wet onderscheid bepaalde en onbepaalde tijd.