Wat kun je doen als je vermoedt dat je bent gediscrimineerd door de overheid?
Het College ontvangt meldingen over discriminatie en kan in sommige gevallen ook in een klachtenprocedure beoordelen of iemand is gediscrimineerd. Bijvoorbeeld omdat je één van de gedupeerden bent bij de kinderopvangtoeslagen.
Stel je voor, je kan een opleiding niet doen omdat je in een rolstoel zit. Of je contract wordt niet verlengd omdat je zwanger bent. Of je wordt op je
werk gepest vanwege je huidskleur. Dan bestaat de kans dat je bent gediscrimineerd.
Als je vermoedt dat je bent gediscrimineerd, dan kun je een klacht indienen bij het College voor de Rechten van de Mens. In een kosteloze klachtenprocedure beoordeelt het College dan of iemand is gediscrimineerd.
In deze video leggen we je uit wanneer er sprake is van discriminatie, hoe je een klacht in kunt dienen en hoe de procedure eruit ziet.
Het College behandelt discriminatieklachten aan de hand van de gelijkebehandelingswetgeving. Hier vallen verschillende wetten onder die gaan over gelijke behandeling.
Het College beoordeelt discriminatieklachten door te kijken naar ‘gronden’ en ‘terreinen’. Maar wat zijn dat precies?
Discriminatie is mensen anders behandelen, achterstellen of uitsluiten op basis van bepaalde kenmerken of persoonskenmerken. Denk bijvoorbeeld aan handicap of chronische ziekte, geslacht of godsdienst. Dit worden ook wel ‘gronden’ genoemd. Daarnaast kan discriminatie zich afspelen op verschillende terreinen. Denk aan je werk of bij de sportclub.
Het College behandelt en beoordeelt niet alle situaties, dit hangt af van de grond en het terrein. Zo behandelt het College racisme op school, seksisme op de werkvloer en discriminatie in het openbaar vervoer vanwege je handicap.
De meeste overheidsgerelateerde discriminatieklachten worden niet door het College behandeld. Een voorbeeld hiervan is etnisch profileren door de politie.
Het volledige overzicht van alle gronden en terreinen vind je op onze site. Twijfel je? Neem dan contact met ons op.
Voldoet jouw situatie aan alle voorwaarden, dan kun je een klacht indienen. Deze procedure bestaat uit vier stappen. Vul allereerst het klachtenformulier op onze website in. De procedure start met een telefonisch gesprek. Een
juridisch medewerker van het College belt je op om de klacht te bespreken en aanvullende informatie op te vragen. Zo wordt beoordeeld of het College de
klacht kan onderzoeken.
Zo ja, dan wordt het dossier overgedragen aan een juridisch adviseur. Op dat moment krijgt de verweerder, dus de andere partij, inzage in de klacht. De verweerder kan dan reageren op de klacht. Dit heet het verweerschrift. Beide partijen hebben inzage in de schriftelijke informatie die tijdens de procedure met het College wordt gedeeld.
De zitting vindt plaats in Utrecht op het kantoor van het College. De juridisch adviseur plant hiervoor een datum, waarop beide partijen aanwezig moeten zijn. Tijdens deze zitting worden vragen gesteld aan beide partijen. Het is niet verplicht om een vertegenwoordiger, zoals een advocaat, mee te nemen.
Aan de hand van het schriftelijk onderzoek en het onderzoek tijdens de zitting zal het College een oordeel geven over of er in strijd met de gelijkebehandelingswetgeving is gehandeld.
Een oordeel van het College is niet juridisch bindend, maar wel gezaghebbend. Dit betekent dat het College als deskundige kan beoordelen of er sprake is van discriminatie, maar er geen gevolgen aan kan verbinden.
Het is dus niet mogelijk om de verweerder een sanctie of schadevergoeding op te leggen. Mocht je dit wel willen, dan zul je een procedure bij de rechter moeten starten. De rechter moet rekening houden met het oordeel van het College.
Als er geoordeeld is dat de verweerder heeft gediscrimineerd, dan vraagt het College aan jou en de verweerder welke stappen of maatregelen de verweerder heeft genomen naar aanleiding van het oordeel. Alle oordelen worden gepubliceerd op de website van het College. Jouw naam wordt hierbij anoniem gemaakt.
Het is belangrijk dat je discriminatie meldt.
Twijfel je nog? Neem contact met ons op.
Misstand melden of oordeel aanvragen
Misstand melden of oordeel aanvragen
Brochure over de stappen in de klachtenprocedure
Procesreglement voor de behandeling van discriminatieklachten
Verschil tussen een melding en oordeel
Je kunt bij het College een discriminatieklacht indienen of een melding doen van discriminatie of van andere mensenrechtenschendingen. Als je alleen melding wil maken van je discriminatie-ervaring en dus geen procedure wil, kun je een melding (anoniem) doen via het meldformulier. Je kunt ook melding doen als je twijfelt of je een klacht wil of kan indienen. Het College kan je daar vrijblijvend over informeren.
Een klacht dien je in als je vermoedt gediscrimineerd te zijn en je van het College een oordeel wilt over je klacht. Het College komt tot een oordeel nadat het onderzoek heeft gedaan naar je klacht. Dat doet het College door je situatie te onderzoeken, door de partij waarover je klaagt te vragen om te reageren op je klacht en meestal door het houden van een zitting. Aan het einde van de procedure oordeelt het College of in jouw situatie sprake was van discriminatie. Deze procedure is gratis.
Soms kan het College je niet verder helpen, omdat het bijvoorbeeld niet bevoegd is om je klacht te onderzoeken. In die gevallen verwijst het College je zoveel mogelijk door naar een instantie die jou wel kan helpen.
Klachten tegen de overheid
Het College kan niet oordelen over eenzijdig overheidshandelen: dat houdt verband met een wettelijke taak van de overheid. Bijvoorbeeld het verstrekken van een paspoort. Maar het College mag wel iets zeggen van het werkgeverschap. Bijvoorbeeld als de overheid discrimineert bij het aannemen van nieuw personeel. Het College wil oordelen over eenzijdig overheidshandelen, want dan zijn burgers beter via het recht tegen discriminerend overheidshandelen beschermd.
De enige uitzondering die er nu is, is dat het College kan oordelen over discriminatie op grond van ras op het terrein ‘sociale bescherming’. Daarom kan het College ook oordelen over de zaken van de Toeslagenouders. Daarbij gaat het namelijk om (mogelijke) discriminatie op grond van ras. Het toeslagensysteem is onderdeel van de sociale bescherming die alle Nederlanders hebben.
Oordeel aanvragen bij het College
Je start een klachtenprocedure door het klachtenformulier in te vullen. Daarin worden verschillende vragen gesteld om een beeld te schetsen van jouw situatie. Deze informatie is nodig voor het College om te bepalen of het bevoegd is om te oordelen over jouw klacht. Later in de procedure kan het College je vragen om meer informatie aan te leveren.
De partij waarover je klaagt ontvangt een kopie van jouw klacht. Het College behandelt je zaak tijdens een openbare zitting bij het College in Utrecht. Aan het einde van de procedure ontvang je een schriftelijk oordeel van het College waarin staat of je volgens de wet wel of niet bent gediscrimineerd. De oordelen worden altijd op de website van het College gepubliceerd. De namen van de personen die de discriminatieklacht hebben ingediend (verzoekers) worden geanonimiseerd.
Het College beoordeelt situaties op basis van beschermde persoonskenmerken die in de wet staan. Sommige verzoeken vallen buiten de wet of onze bevoegdheid. Je krijgt dan een brief met uitleg over waarom jouw situatie niet verder wordt onderzocht.
| Arbeid | Goederen en diensten | Vrije beroepen | Lidmaatschap vakbond of vereniging | Sociale bescherming | |
|---|---|---|---|---|---|
| Handicap en chronische ziekte | Ja | Ja | Ja | Ja | Nee |
| Geslacht | Ja | Ja | Ja | Ja | Nee |
| Leeftijd | Ja | Ja of nee | Ja | Ja | Nee |
| Ras | Ja | Ja | Ja | Ja | Ja |
| Nationaliteit | Ja | Ja | Ja | Ja | Nee |
| Godsdienst | Ja | Ja | Ja | Ja | Nee |
| Seksuele gerichtheid | Ja | Ja | Ja | Ja | Nee |
| Arbeidsduur | Ja | Nee | Nee | Nee | Nee |
| Politieke overtuiging | Ja | Ja | Ja | Ja | Nee |
| Levensovertuiging | Ja | Ja | Ja | Ja | Nee |
| Burgerlijke staat | Ja | Ja | Ja | Ja | Nee |
| Vaste/tijdelijke contracten | Ja | Nee | Nee | Nee | Nee |
| WAZO-verlof | Ja | Nee | Nee | Nee | Nee |
| Arbeidsinvulling | Ja | Nee | Nee | Nee | Nee |
- Ja: Het kan oordelen over deze combinatie van grond en terrein.
- Nee: Het kan niet oordelen over deze combinatie van grond en terrein.
- Ja of nee: ‘Leeftijd’ is van toepassing op de arbeidssfeer en niet op goederen en diensten. Er zijn uitzonderingen bij toegang tot beroepsonderwijs.